معابد چین فقط مجموعهای از بناهای آجری و چوبی نیست؛ آنها قلب تپنده تاریخ، مذهب و فرهنگ این سرزمین پهناورند. این سازههای شگفتانگیز از دیرباز نقش محوری در زندگی مردم ایفا کردهاند و امروز نیز بهعنوان میراثی ارزشمند و مقصدی جذاب برای گردشگران سراسر جهان شناخته میشوند. برای کسانی که قصد سفر به این کشور را دارند و به دنبال تجربه فرهنگ شرقیاند، بازدید از این معابد، تجربهای فراموشنشدنی خواهد بود.
اهمیت معابد در فرهنگ و تاریخ کشور چین
کشور چین با تمدنی چند هزارساله، خاستگاه و پذیرای ادیان و مکاتب فکری متعددی بوده است که بودیسم، دائوئیسم و کنفوسیوسگرایی اصلیترین آنهاست. معابد به عنوان مکانهای اصلی عبادت و آموزش، نقش حیاتی در حفظ و انتقال ارزشهای این مکاتب داشتهاند.
جایگاه معابد چینی در گذشته و امروز
در طول تاریخ، جایگاه این معابد فراتر از مکانهای صرفاً مذهبی بوده است. در گذشته، از آنها در جایگاه مراکز اجتماعی، مراکز آموزشی و حتی پناهگاه در مواقع بحران بهره میبردند و ستون اصلی زندگی اجتماعی و معنوی مردم در کشور چین به حساب میآوردندشان. امروزه نیز، در حالی که عملکرد اصلی عبادی آنها حفظ شده است، این بناها بیشتر به نمادهای فرهنگی و تاریخی، جاذبههای کلیدی گردشگری تور چین و مراکزی برای حفظ هنرهای سنتی بدل شدهاند و نقش مهمی در معرفی فرهنگ چین به گردشگران بینالمللی ایفا میکنند.
تعداد و نحوهی پراکندگی معابد در سراسر چین
طبق برآوردها، تعداد معابد چین به دهها هزار مورد میرسد که بسیاری از آنها ثبت ملی یا جهانی شدهاند. این معابد نهتنها از لحاظ مذهبی، بلکه از نظر هنر، معماری و تاریخنگاری، گنجینههایی بیبدیل محسوب میشوند و به همین دلیل، یکی از مقاصد اصلی در تور چین به شمار میآیند.
نامبردن از تکتک معابد یا شهرها و مناطقی که معابدی در آنها سربرافراشته کاری سخت و نشدنی است. معابد بسیاری در شمال، شرق، غرب، جنوب، و شمال شرق چین، و منطقه خودمختار تبت واقع شده است. میتوان چگونگی پراکندگی معابد در شهرها یا مناطق گوناگون چین را در دستههای مختلفی، طبق جدول زیر گنجاند.
| موقعیت معابد | معابد شمال چین | معابد شرق چین | معابد غرب چین | معابد جنوب چین | معابد شمال شرق چین | منطقه تبت و فلاتهای مرتفع غربی |
| غلبه کدام مذاهب | شامل معابد دائوئیستی و کنفوسیوسی | غلبه معابد بودایی در این منطقه | شامل معابد لامائی و کوهستانی | شامل مجموعهی معابد بودایی چینی و دائوئیستی | غلبه معابد کنفوسیوسی و معابد محلی
|
معابد لامائی |
| واقع در شهرهای | پکن، تیانجین، داتونگ، هبی | شانگهای، هانگژو، نانجینگ، سوژو | چنگدو، لاسا، دونهوانگ | گوانگژو، شیامن، فوشان | شنیانگ و هاربین | لاسا، شیکاتسه |
معماری و ساختار معابد چینی
معماری معابد چین ترکیبی هنرمندانه از زیبایی، نمادگرایی و عملکرد است. این سازههای باشکوه در بیشتر موارد دارای طرحی محوری و متقارناند؛ یعنی بناها از دروازه اصلی تا تالار عبادت اصلی، بر یک محور قرار میگیرند و در چیدمانْ تابع سلسلهمراتبی هستند. معابد معمولاً از چند قسمت تشکیل میشوند:
- ۱- دروازه ورودی
- ۲- حیاطها و مسیرهای ارتباطی
- ۳- چندین تالار برای مجسمههای محافظ، مجسمههای مقدس هرمکتب، نیایشگاه و محل مطالعه متون مقدس:
جالب است بدانید که هرکدام از این تالارها در بعضی معابد خود نامی شاخص دارند؛ مثلاً اولین تالار پس از دروازه را «تالار پادشاه آسمانی» میخوانند که در آن مجسمه چهار پادشاه محافظ قرار دارد. به مرکز اصلی نیایش و محل قرارگیری مجسمههای مقدس (مثلاً بودا در معابد بودایی) «تالار بودای اصلی» میگویند و به تالاری که به مطالعه و آموزش متون مقدس اختصاص دارد، نام «تالار دارما/آموزهها» را اختصاص دادهاند.
- پاگودا (در برخی معابد) برای نگهداری از آثار مقدس:
پاگوداها، بناهای طبقاتی برای حفظ آثار مذهبیاند. پاگوداها عنصری از معابد به شمار میآیند اما تمامی پاگودا ندارند.
تنوع ساختار معابد چینی
معابد مختلف، اعم از معابد کنفوسیوسی، بودایی و دائوئیستی و لامائی هرکدام ساختار منحصربهفرد خود را دارند و لزوماً شبیه به یکدیگر نیستند؛ مثلاً معابد لامائی با قرارگیری در مناطق کوهستانی، از ساختار محوری ذکرشده تبعیت نمیکنند. در جدول زیر به ساختار این معابد گوناگون دقیقتر میپردازیم:
| نوع معبد | مصالح اصلی | تزیینات شاخص | رنگآمیزی و نماد رنگها | ساختار معماری | نوع سقف |
| بودایی | سنگ؛ سقفهای سفالی خمیده | مجسمههای بودا، نقاشیهای دیواری از زندگی بودا، اژدها و نیلوفر | قرمز و طلایی (نماد نیرو، شکوه و تقدس)؛ آبی نماد آسمان و آرامش | با طرح محوری، دارای حیاطهای پشت سر هم، تالار پادشاه آسمانی، تالار اصلی بودا با تندیس بزرگ بودا، تالار دارما، پاگودا به عنوان نماد روحانی مرکزی، ناقوس، طبل | سقفهای شیبدار چندپلهای با لبههای خمیده رو به بالا |
| دائوئی | چوب، آجر، سفال لعابدار سبز و زرد | نمادهای یین و یانگ، هشتضلعی باگوا، اژدها و ببر، نقوش طبیعت | سبز (هماهنگی با طبیعت)، آبی و زرد روشن (تعادل و خرد الهی) | با پلانی آزادتر از پلان معبد بودایی، دارای دروازه اژدها، تالارهای چندگانه برای ایزدان مختلف، تالار دارما، فضاهای باز برای ارتباط با طبیعت، نمادهای کیهانی | سقفهای دو یا سهشیبه با لبههای نسبتاً صاف |
| کنفوسیوسی | چوب و آجر با سقف سفالین خاکی یا خاکستری | لوحهای یادبود، کتیبههای خطاطی از آموزههای استاد، کتیبهها، نقوش ابر و نیلوفر | قرمز (احترام و قدرت)، زرد (خرد و مقام)، رنگها ملایمتر و رسمیتر از بقیه | با معماری ساده و منظم و محورهای مستقیم، حیاطی باز، بدون مجسمه خدایان؛ تمرکز بر تالار احترام به کنفوسیوس | سقفهای دوپله یا تکپله با شیب متقارن |
| لامائی | سنگ، آجر، چوب | پرچمهای دعا، نقاشیهای تانکا، تندیسهای طلایی بودا و بودیساتوا | قرمز تیره، طلایی و آبی؛ هر رنگ نماد نیروهای معنوی خاص است | قرارگرفته بر زمین شیبدار یا کوهستانی، دارای دروازه ورودی، تالار مجسمه محافظان، تالار اصلی مجسمه بودا، استوپا یا پاگودای تبتی، تالار تانتریک، صومعهها و اتاقهای لاماها (راهبان)، دیوارهای ضخیم، برجها و پاگوداهای هرمی یا چندطبقه | سقفهای مسطح یا پلکانی، گاهی با گنبدی کوچک |
معرفی زیباترین معابد چین
در میان دهها هزار معبد چین، برخی از آنها شهرت جهانی دارند. اگر این شانس را دارید تا بارها به کشور چین سفر کنید، از بازدید از آنها غافل نشوید:
معبد آسمان
این معبد یکی از برجستهترین شاهکارهای معماری در پکن است. دلیل شهرت اصلی معبد آسمان، کارکرد تاریخی و معماری نمادین آن است. امپراتورهای دودمانهای مینگ و چینگ، سالانه برای برگزاری مراسم دعا و قربانی جهت طلب باران و برداشت خوب به این مکان میآمدند. معماری دایرهای تالارها (نماد آسمان) در محوطهای مربعی (نماد زمین) نمادگرایی عمیق چینی را به نمایش میگذارد و آن را به یکی از زیباترین نمونههای معماری امپراتوری تبدیل میکند.
معبد شائولین
معبد شائولین در شهر هنان، نهتنها یک مرکز مهم بودایی، بلکه مهد هنرهای رزمی چینی (کونگفو) است. این معبد بهعنوان یکی از اصلیترین معابد بودیسم در جهان شناخته میشود و شهرت بینالمللی آن به دلیل ترکیب فلسفه بودایی با تمرینات بدنی و تکنیکهای مبارزه است. هر ساله، هزاران نفر از سراسر دنیا برای آموزش یا بازدید از نمایشهای رزمی به این مکان سفر میکنند.
معبد لاما
معبد لاما یا یونگه گونگ، مهمترین معبد بودایی تبتی (لامائی) در خارج از تبت و یکی از پربازدیدترین جاذبههای پکن است. دلیل شهرت آن مجسمههای بودای عظیم، نقاشیهای دیواری زیبا و معماری بینظیر است که ترکیبی از سبکهای چینی و تبتی را به نمایش میگذارد. مجسمه ۱۸ متری بودای Maitreya که از یک تکه چوب صندل کندهکاری شده، یکی از حیرتانگیزترین آثار هنری این معبد به شمار میرود.
معبد لینگیین
معبد لینگیین که در دل کوههای سرسبز هانگژو پنهان شده، یکی از قدیمیترین و مهمترین معابد بودایی ذن در چین محسوب میشود. تاریخ تأسیس آن به بیش از ۱۷۰۰ سال پیش بازمیگردد و شهرت خود را مدیون تاریخ طولانی، ثروت معنوی و موقعیت طبیعی بکر خود است. مجسمههای سنگی بودا که در غارهای اطراف معبد حک شدهاند، ارزش هنری و تاریخی این مکان را دوچندان کردهاند.
معبد جید بودا
معبد جید بودا یکی از معابد فعال و بسیار مهم بودایی در کلانشهر شانگهای است. شهرت این معبد به دلیل دو مجسمه گرانبهای بودا است که از جنس سنگ یشم سفید و از کشور میانمار به چین آورده شدهاند. یکی از این مجسمهها، بودای نشسته، با شکوه خیرهکنندهاش، از مهمترین گنجینههای مذهبی چین محسوب میشود و بازدیدکنندگان زیادی را جذب میکند.
معبد اسب سفید
معبد اسب سفید که در شهر لویانگ قرار دارد، به عنوان اولین معبد بودایی در چین شناخته میشود و قدمت آن به سال ۶۸ پس از میلاد باز میگردد. اگرچه بنای امروزی حاصل بازسازیهای متعدد است، اما اهمیت تاریخی آن در معرفی بودیسم به چین، این معبد را به یک مکان بسیار مقدس و مشهور تبدیل کرده است.
راهنمای بازدید از معابد چین
هنگام بازدید از اماکن مقدس، رعایت احترام به فرهنگ محلی ضروری است. بیشتر معابد بین ساعت ۸ صبح تا ۵ عصر پذیرای بازدیدکنندگاناند، اما توصیه میشود برای تجربهای آرامتر، در ساعات اولیه صبح مراجعه کنید. پوشش مناسب و محترمانه در تمام معابد الزامی است؛ از پوشیدن لباسهای خیلی باز یا کوتاه خودداری کنید. همچنین توجه داشته باشید که معمولاً عکاسی از محوطه بیرونی آزاد است، اما در تالارهای اصلی و در نزدیکی مجسمههای مقدس، عکاسی ممنوع است.
هزینه بازدید از معابد چین
هزینه بازدید از معابد چین بسته به شهرت، اهمیت و وسعت معبد متفاوت است. معابد کوچک و محلی اغلب ورودی رایگان یا بسیار ارزان (کمتر از ۱۰ یوان) دارند. اما معابد مشهور و ملی، مانند معبد آسمان یا معبد لینگیین، هزینه ورودی مشخصی دارند که معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ یوان (تقریباً ۴ تا ۸ دلار آمریکا) متغیر است. برخی معابد بسیار معروفتر مانند شائولین ممکن است هزینه بالاتری (حدود ۱۰۰ یوان یا بیشتر) داشته باشند، بهویژه اگر بازدید شامل برنامههای جانبی یا نمایش باشد.
جمعبندی
معابد چین بیش از آنکه مکان عبادت باشند، یادگارهایی از معماری و فرهنگ چیناند که روزنهای به سوی تمدن غنی و تاریخی چین باز میکنند. برای بازدید از این جاذبههای تاریخی، نیاز به اخذ ویزای چین و تماس با سفارت چین در ایران دارید. اگر هدف شما از سفر، همزمان بازدید از نمایشگاهها و جاذبههای فرهنگی است، میتوانید از خدمات تور نمایشگاهی چین استفاده کنید تا سفری برنامهریزیشده و چندمنظوره داشته باشید. با ما در شرکت خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی قصران در تماس باشید تا ضمن تسریع فرآیند اخذ ویزا، بهترین تور چین را با توجه به خواستههایتان در کشور چین به شما معرفی کنیم.
